Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej jest przygotowującą kadrę średniego szczebla dowodzenia dla jednostek ochrony przeciwpożarowej publiczną szkołą policealną o czterosemestralnym okresie kształcenia. Ponadto w szkole realizowane jest kształcenie w ramach kwalifikacyjnych kursów zawodowych oraz szkolenia doskonalące, w tym kursy specjalistyczne.
Kształcenie w Szkole przebiega w dwóch systemach:
- stacjonarnym
- zaocznym
System stacjonarny
Osoba, która ubiega się o przyjęcie do służby kandydackiej w szkołach kształcących w zawodzie technik pożarnictwa, może być przyjęta na podstawie dobrowolnego zgłoszenia oraz uzyskanego świadectwa dojrzałości, jeśli nie przekroczyła 25 roku życia. Od kandydata wymaga się, aby przedstawił świadectwo dojrzałości potwierdzające przystąpienie do części pisemnej egzaminu z przedmiotów matematyka i język obcy oraz jednego z dodatkowych przedmiotów: fizyka, chemia, informatyka albo biologia. Następnie przeprowadzany jest test sprawności fizycznej oraz sprawdziany z pływania i braku lęku wysokości, które mają na celu weryfikację predyspozycji i umiejętności niezbędnych do udziału w działaniach ratowniczych. Test sprawności fizycznej składa się z prób sprawnościowych (bieg po kopercie i podciąganie na drążku) oraz próby wydolnościowej, którą jest wielostopniowy test wydolnościowy (Beep test).
Następnie kandydaci kierowani są przez komendanta Szkoły do komisji lekarskiej, podległej Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji, w celu uzyskania oceny o zdolności fizycznej i psychicznej do pełnienia służby w Państwowej Straży Pożarnej
Proces rekrutacji i naboru kończy rozkaz komendanta szkoły PSP o przyjęciu do służby kandydackiej. Od tego momentu rozpoczyna się przeszkolenie z zakresu ochrony preciwpożarowej zazwyczaj prowadzone w formie prowadzonego w warunkach poligonowych zgrupowania unitarnego.
Celem tego szkolenia, trwającego 8 tygodni, jest przygotowanie słuchaczy do pełnienia służby w Państwowej Straży Pożarnej. Po pomyślnym zakończeniu szkolenia słuchacze składają ślubowanie i zostają kadetami.
Podczas dwóch lat nauki przebywają w szkole w systemie skoszarowanym, w ciągłej dyspozycji służbowej. Doświadczenie zawodowe zdobywają pełniąc służbę w Szkolnej Jednostce Ratowniczo-Gaśniczej, uczestnicząc w działaniach na terenie Nowej Huty, jak również w ramach pomocy wzajemnej na terenie całego Krakowa. Ponadto SA PSP jako odwód operacyjny krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego jest włączona do udziału w akcjach ratowniczo-gaśniczych prowadzonych na terenie całej Polski.
Program nauczania realizowany jest w czterech semestrach, a po ukończeniu nauki kadeci przystępują do prowadzonego przez Centralną Komisję Egzaminacyjną egzaminu zawodowego. Uzyskanie wyniku pozytywnego jest warunkiem koniecznym do uzyskania tytułu technika pożarnictwa, który umożliwia otrzymanie stopnia młodszego aspiranta PSP.
System zaoczny
W trybie zaocznym kształcenie prowadzone jest w ramach pozaszkolnych formach szkolenia i ma postać kwalifikacyjnych kursów zawodowych (BPO 03 i BPO 04). Warunki przyjęcia określa Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej.
Kształcenie w Szkole odbywa się w nowocześnie wyposażonych salach wykładowych i laboratoriach. Kadra Szkoły oraz słuchacze mają możliwość korzystania z dwóch pracowni wyposażonych w nowoczesny sprzęt komputerowy wraz z pełnym dostępem do internetu. Ponadto w bibliotece Szkoły zgromadzona jest fachowa literatura, umożliwiająca słuchaczom poszerzanie wiedzy pożarniczej. Szkoła posiada również nowoczesną halę sportową, która umożliwia utrzymywanie wysokiej sprawności fizycznej zarówno pracowników jak i kadetów.
Ćwiczenia praktyczne odbywają się głównie na terenie poligonu szkolnego w Kościelcu.
Działalność Szkoły nie ogranicza się tylko do nauczania dziennego i zaocznego. Odbywają się tutaj: sympozja, konferencje, szkolenia krajowe i międzynarodowe, zjazdy i narady różnych organizacji.
Do tradycji Szkoły weszły już szkolenia z różnych dziedzin:
- komendantów powiatowych PSP,
- pracowników zakładów pracy,
- ratowników medycznych,
- kadr wydziałów Zarządzania Kryzysowego i Ochrony Ludności,
- osób odpowiedzialnych za ochronę dóbr kultury na wypadek szczególnych zagrożeń.
W Szkole działa Centrum Szkolenia Ochrony Ludności i Dóbr Kultury. Do podstawowych zadań Centrum należy merytoryczne i praktyczne przygotowanie i doskonalenie wiedzy osób zajmujących się ochroną dóbr kultury przed szczególnymi zagrożeniami czasu pokoju i wojny, odpowiedzialnych za ich zabezpieczenie przed zniszczeniem, uszkodzeniem lub utratą w wyniku różnorakich klęsk żywiołowych, kataklizmów i katastrof oraz innych nadzwyczajnych zdarzeń, których doświadcza Polska i inne kraje, jak również na wypadek konfliktów zbrojnych.
Szkoleniem w Centrum objęte są osoby z administracji państwowej i samorządowej, stowarzyszeń, organizacji społecznych odpowiedzialnych za ochronę dóbr kultury na wypadek zagrożeń.
Od kilku lat w Szkole rozwija się także działalność wydawnicza związana z publikacją fachowych podręczników z zakresu taktyki gaszenia pożarów, sprzętu gaśniczego, środków gaśniczych, ratownictwa chemiczno – ekologicznego, ratownictwa budowlanego, taktyki działań ratowniczych, prawa i administracji itp.
Szkoła prowadzi szeroką działalność edukacyjną na rzecz społeczności lokalnej, różnymi metodami przekazując wiedzę z zakresu bezpieczeństwa pożarowego.
